والدین هر دو به یک میزان در تربیت کودکان نقش دارند اگرچه کاربردهای مختلف اجتماعی هر دو چه در محیط خانه و چه در محیط بیرون از خانه گاه نقش یکی را بر دیگری پررنگ تر جلوه می دهد. بچه ها از همان سنین اندک نوپایی و خردسالی تفاوت های ظریف بین شیوه تربیتی مادر و پدرشان را از هم تشخیص می دهند.
شاید «مادر» از ریخت و پاش بچه دیرتر عصبانی شود اما «پدر» با بهانه گیری و گریه های بی دلیلش زودتر از کوره درمی رود، با این حال محققان می گویند بچه هایی که والدین شان شیوه های مختلفی در تربیت کودک خویش دارند و این تفاوت ها در محیط خانه بسیار فاحش است بیشتر شاهد مشکلات رفتاری و تربیتی در کودکی خود خواهند بود. اگر پدر به کودک تشر بزند و مادر ناز او را بکشد، ماحصل چیزی جز گمراهی و سردرگمی برای کودک نخواهد بود. البته به گفته جین نیلسون، نویسنده مجموعه کتاب های «تربیت مثبت» داشتن این انتظار که شیوه های تربیتی تان دقیقاً مثل همسرتان باشد کاملاً غیرواقع گرایانه است. کلید موفقیت، اجتناب از به چالش گرفتن یکدیگر در این زمینه و تبدیل کردن مقوله تربیت بچه به عرصه ای برای زورآزمایی و نشان دادن مهارت، محاسن و قدرت در این زمینه است. برای ترک دادن بسیاری از عادات و رفتارهای اشتباه کودک، والدین باید تبدیل به یک گروه حرفه ای شوند که در مورد برخی اصول و روش های پایه تربیتی توافق نظر دارند و این توافق نظر نه تنها در حضور کودک بلکه بین خود آنها نیز باید همواره حفظ شود.
راهکارهایی برای اتخاذ شیوه تربیتی واحد از سوی والدین
برای رسیدن به این اتحاد و همبستگی تربیتی و تشکیل این تیم کوچک دو نفره برای تربیت فرزند کارشناسان رعایت این موارد را توصیه می کنند:
با همسرتان راجع به شیوه ای که والدین تان در تربیت شما بکار می بستند، گفت وگو کنید. بسیاری از الگوهای تربیتی نسل به نسل تکرار می شوند و همین مشترکات گاهی می تواند شما را در مورد شیوه خاصی از تربیت فرزند به تفاهم برساند.
از همسرتان بپرسید چرا از شیوه تربیتی خاصی استفاده می کند؟ و سپس به دلایل او بدون قطع کردن صحبتش گوش کنید. صبور باشید و به ایده های هم احترام بگذارید. از خود بپرسید چرا با شیوه تربیتی او مخالفید؟ شیوه تربیتی شما چه مزایای عمده ای دارد که به آن بی توجهی شده است.
در مورد تمام گزینه های ممکن در تربیت کودک با یکدیگر صحبت کنید. مزایا و معایب را روی هر دو کفه ترازو بگذارید. منشوری از اصول لازم مقاطع تربیتی تهیه کنید که هر دو در مورد آنها توافق دارید و تمرکز را معطوف حل کردن اختلاف نظرها در شیوه های مختلف تربیتی کنید.
اختلاف نظرهای موجود بین شیوه تربیتی خود و همسرتان را بر حسب اولویت ها و به ترتیب حل کنید. این کار را دور از بچه ها و در محیطی آرام انجام دهید.
با هم متحد باشید و در برابر یکدیگر در حضور بچه ها جبهه گیری نکنید. بچه ها چنانچه ببینند والدینشان همبستگی لازم خانوادگی را دارند کمتر وسوسه می شوند به تربیت یکی از والدینشان در برابر دیگری اعتراض کنند و یا بسته به موقعیت های مختلف از حرف والدینشان سرپیچی می کنند. هرگز در حضور کودک از شیوه تربیتی همسرتان با صدای بلند ایراد نگیرید.
چنانچه حس کردید کودک سعی دارد از شیوه تربیتی یکی از والدین به نفع دیگری استفاده کند (بابا به من اجازه می دهد بعد از شام، کارتون تماشا کنم) به او بگویید اجازه این کار را وقتی به او خواهید داد که با پدرش صحبت کرده اید. به او توضیح دهید برای انجام کاری به کسب رضایت و پاسخ مثبت پدر و مادرش «هر دو» احتیاج دارد.
اگر همسرتان از شیوه تربیتی شما راضی نیست به جای جبهه گیری گاه با او همدردی کنید. می توانید با گفتن جملاتی «مثل می دانم بهترین تصمیم را نگرفتم و می دانم که از دستم ناراحت هستی. دوست داری راجع به این مسئله با هم صحبت کنیم.» فرصت مصالحه و همفکری را به یکدیگر بدهید.
اگر کودکان مدرسه ای دارید که سواد خواندن و نوشتن دارند برخی اصول و قواعد تربیتی را در حضور خود آنها با همسرتان وضع کنید و سپس آنها را در جایی در معرض دید آنها قرار دهید. اجازه دهید کودکان بفهمند شما و همسرتان در تربیت او و تذکر دادن در مورد رفتارهای ناشایست اش دوست هم هستید.
در مناسبت هایی همچون روز کودک، روز آموزش و پرورش، روز معلم و … کتاب هایی در مورد شیوه های مؤثر تربیتی تهیه و آنها را به همسرتان هدیه دهید. گاه انتقال بسیاری از مفاهیم و یا تلاش برای به توافق رسیدن در مورد بسیاری از شیوه ها جز با مطالعه و بالابردن دانش خود و همسرتان میسر نمی شود. کتاب هم در اینگونه موقعیت ها باز بهترین دوست هر دوی شماست.
جمله «در دنیا یک روش وجود دارد و آن روشی است که من می شناسم» بدترین استراتژی ممکن خانوادگی چه از جانب پدر و چه از جانب مادر در تربیت کودک است. استفاده از این شیوه والدین را درمیدان یک نبرد بی حاصل قرار خواهد داد. منطق پشت افکار و عقاید تربیتی تان را برای یکدیگر تشریح کنید و گاه برای تشریح آن از فردی که هر دو به او اطمینان دارید و شیوه تربیتی اش را در مورد فرزندش می پذیرید کمک بخواهید.
منبع: روزنامه ایران