درمان سفیدشدن مو در طب رایج و سنتی

حتما شنیده اید یا خودتان دیده اید که به دلیل فوت عزیزی موهای یکی از نزدیکانش سفید شود یا کودکی با تکه مویی سفید به دنیا بیاید یا نوجوانی ۱۶ ۱۵ ساله دچار سفیدی زودرس موها شده و رنگ موهایش جوگندمی شود … سفیدشدن موها در سنین پایین از جمله نگرانی هایی است که مبتلایان دوست دارند در مورد آن بیشتر بدانند. امیدواریم توضیحات کارشناسان زیر برای تمام خوانندگان مفید باشد.

نگاه متخصص پوست – سفیدشدن موها قابل برگشت است؟

دکتر پروین منصوری، استاد دانشگاه علوم پزشکی تهران

سفیدشدن مو که به طور طبیعی با بالارفتن سن ایجاد می شود، دائمی و برگشت ناپذیر است. تنها در صورتی موهای سفید قابلیت تغییر رنگ دارند که موها به علت بیماری دچار این مشکل شده باشد. در صورت بهبود بیماری، ممکن است موها به صورت موقتی یا دائمی رنگ اولیه خود را بازیابند و آن هم فقط زمانی است که موی جدید بروید. در واقع مویی که قبلا بوده به همان رنگ سفید می ماند و همزمان با رشد موی جدید، رنگ طبیعی دارد. در این حالت اگر شما به دقت تار مویتان را نگاه کنید، می بینید مویی که از ریشه و رستنگاه درآمده، رنگ طبیعی خود را دارد و از آن به بعد سفید شده است، بنابراین ممکن است بعضی از موها دارای نوک سفید و ساقه ای به رنگ طبیعی باشند. حتی ممکن است همزمان با تغییر شدت بیماری، توانایی ساخت رنگدانه ریشه مو نیز تغییر کند و ما شاهد گروهی از موها به رنگ سفید و برخی دیگر به رنگ طبیعی باشیم.

بیماری های غدد درون ریز، بیماری های سیستم عصبی یا صدمه به سیستم عصبی، شوک عصبی و فیزیکی، برص یا پیسی، ریزش موی منطقه ای و بعضی از بیماری های شدید مانند مالاریا و آنفلوانزا از جمله بیماری هایی هستند که ممکن است به طور برگشت پذیر باعث سفیدشدن موها شوند. در صورت درمان و بهبود این بیماری ها موهای در حال رشد رنگ خود را مجددا به دست می آورند. وقتی مو تشکیل شد دارای یک ساقه سخت شده از پروتئین و سلول های مرده است که به هیچ وجه رنگ خود را از دست نمی دهد. کسانی که می گویند ناگهان متوجه شدند در عرض یک روز موهایشان سفید شده، باید بدانند تنها راه سفیدشدن موها در یک شبانه روز، نفوذ ماده ای در ساقه مو از ریشه تا نوک آن است که بتواند همه رنگدانه اش را از بین ببرد. چنین ماده ای تاکنون شناخته نشده است. حتی محصولات رنگ کننده مو فقط قسمت بیرون از پوست مو را رنگ می کنند و مویی که از ریشه بیرون می زند، رنگ طبیعی دارد.

در روند سفیدشدن طبیعی موها سلول های سازنده رنگدانه، غیرفعال می شوند و بعد از آن موهای ساخته شده، فاقد رنگدانه و سفید هستند. این روند عموما یک جریان تدریجی است و سفیدشدن کل موها ممکن است ماه ها و سال ها طول بکشد و در بعضی افراد هرگز همه موی سر سفید نمی شود.

نگاه متخصص پوست – بی رنگ کننده های مو، موخوره می آورند

دکتر مریم یوسفی، عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

برخی از خانم هایی که موی سفید دارند دائم در حال رنگ کردن موهای خود هستند. منظور ما از رنگ مو، رنگ های اکسیدکننده دائمی است چون سایر محصولات چندان دوامی ندارند. اغلب خانم ها هم برای اینکه موهای سفیدشان در روند رنگ کردن مو خللی ایجاد نکند، تصمیم می گیرند از بی رنگ کننده موها استفاده کنند. باید بدانید استفاده بیش ازحد از بی رنگ کننده ها یا مواد دکلره می تواند به موها صدمه بزند و باعث ایجاد شکنندگی در آنها شود.

اغلب توصیه می کنیم زودتر از ۴ هفته از رنگ کردن یا بی رنگ کردن موها بپرهیزید. موها معمولا بین ۸ تا ۱۲ میلی متر در ماه رشد می کنند و بهتر است این رنگ کردن مجدد مو طوری باشد که موهای جدید را بپوشاند. نکته مهم دیگر برای کسانی که به رنگ مکرر موها عادت دارند، استفاده مرتب از نرم کننده های مو است. به خاطر بسپارید رابطه مستقیمی بین میزان صدمه به مو و روشن کردن موها وجود دارد. هر چه موها را روشن تر کنید احتمال صدمه بیشتر خواهد شد.

پس اگر قصد دارید موهای تیره تان را به بلوند روشن تبدیل کنید بهتر است از یک فرد حرفه ای در این مورد کمک بگیرید. بیش از یکبار در ماه، موها را بی رنگ نکنید. همیشه بعد از شامپوکردن از نرم کننده استفاده کنید چون نمی توانید موهای درهم رفته را با دستکاری هایی مانند برس کشیدن و حرارت بالای سشوار صاف کنید. این کار حتما باعث شکنندگی و موخوره موهایتان خواهد شد. اگر عادت دارید بعد از حمام موهایتان را با سشوار خشک کنید، حرارت ملایم را تنظیم و به آرامی با حرکت های دست موها را خشک کنید. نباید موی خیس را با شانه و برس از هم باز کرد.

نگاه متخصص پوست – استرس مو را سفید می کند؟ چرا موها سفید می شوند؟

دکتر زهره تهرانچی، عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

در طب کلاسیک، گفته می شود سفید شدن مو از ۳۰ سالگی به بعد پدیده ای طبیعی است. این مساله با گذشت زمان رخ می دهد و دلیل آن این است که ریشه مو به مرور رنگدانه های خود را از دست می دهد و نمی تواند آنها را جایگزین کند اما گاهی موها به صورت غیرطبیعی و زودتر از موعد سفید می شوند. مثلا ممکن است یک تکه موی سفید در ناحیه پیشانی در کودکی دیده شود. برخی بیماری ها مثل ویتیلیگو یا برص نیز باعث می شوند به مرور زمان با سفیدشدن پوست، مو آن منطقه نیز سفید شود. افراد مبتلا به ریزش موی سکه ای و منطقه ای نیز ممکن است به صورت غیرطبیعی دچار سفیدی مو شوند. موهای جدید این مناطق معمولا در ابتدا کرکی و نازک هستند و به مرور ضخیم اما سفید می شوند البته با بهبود بیماری ها به تدریج رنگ طبیعی موها بازمی گردد. گاهی نیز از ۲۵ ۱۵ سالگی بدون آنکه فرد مبتلا به بیماری زمینه ای باشد دچار سفیدی موی غیرطبیعی می شود. در بیشتر موارد، دلیل این سفیدشدن ارثی است و پدر و مادر و خواهر و برادر فرد هم دچار سفید شدن پیش از موقع مو شده اند. این سفیدی نیازی به درمان ندارد اما اگر فرد تمایل داشته باشد، می توان داروهای خوراکی برای پیشگیری تجویز کرد اما نمی توان گفت این افراد صددرصد بهبود می یابند.

آیا در افرادی که موهایشان به صورت ژنتیکی سفید شده است، الگوی سفیدشدن مو از والدین به ارث می رسد؟

همیشه این طور نیست. ژن های مختلفی در سفیدشدن مو دخالت دارد. دلیلی ندارد اگر موهای والدین در ۲۵ سالگی جوگندمی شده، فرزندان هم در همان سن دچار سفیدی مو با همان الگو شوند. به طور کلی معمولا موها از اطراف شقیقه ها سفید می شوند و کم کم به ناحیه پس سر و گردن می رسند.

آیا با استفاده از مسایل محیطی مثلا دور ماندن از استرس یا تغذیه صحیح داشتن می توان جلوی سفید شدن موی ارثی را گرفت؟

مطالعه های ثابت شده ای در این رابطه وجود ندارد اما به هر حال این مسایل بی ربط به هم نیستند. آنچه مسلم است اینکه دوری از استرس های نابجا می تواند تا حدی از سفیدی مو پیشگیری کند.

آیا این موضوع حقیقت دارد که استرس های ناگهانی و شدید مثل فوت یکی از عزیزان می تواند باعث سفید شدن ناگهانی مو شود؟

بله سفیدشدن ناگهانی موها بعد از مرگ یکی از عزیزان، باوری است که حقیقت دارد. گاهی افراد به دلیل استرس های شدید دچار ریزش موی منطقه ای می شوند و موهایی که مجددا در این نواحی می روید، سفید است. گاهی نیز می شنویم که یک شبه موهای شخصی سفید شده است. در واقع وقتی در سنین بالا نیمی یا ۳/۲ موها به صورت طبیعی سفید است و فرد دچار استرس شدید می شود، دچار نوعی ریزش موی ناشی از استرس می شود که منتشر است. این نوع از ریزش مو موهای رنگی را درگیر می کند و باعث ریزش آنها می شود ولی موهای سفید نسبت به این ریزش مقاوم هستند بنابراین ممکن است صبح وقتی فرد برمی خیزد فکر کند موهایی که تاکنون جوگندمی بوده ناگهان سفید شده است. درحقیقت موهای سیاه ریخته و موهای سفید باقی مانده است.

باورهای دیگری نیز در رابطه با سفیدشدن مو وجود دارد، مثلا اینکه رنگ کردن مو باعث سفیدی آن می شود یا کندن موی سفید تعداد آن را بیشتر می کند. این باورها چقدر درست است؟

هیچ یک از این مسایل حقیقت ندارد. کندن موی سفید تاثیری در افزایش تعداد موهای سفید نخواهد داشت. باور اینکه رنگ کردن مو باعث سفیدی مو می شود نیز غیرمنطقی و غیرعلمی است.

آیا رنگ کردن مرتب و طولانی مدت یک قسمت از مو که سفید است، می تواند به ریشه مو صدمه بزند؟

اگر رنگ استاندارد نباشد یا در غلظت بالا مصرف شود، می تواند باعث سوختن ساقه مو شود، اما معمولا به ریشه مو صدمه نمی زند و با رشد مجددا موها جایگزین خواهند شد.

آیا شامپو یا دارویی داریم که بتواند رنگدانه های طبیعی ازدست رفته را به موی سفید بازگرداند؟

بله، مواد و ترکیب هایی وجود دارد که در طولانی مدت می تواند رنگدانه طبیعی را به مو برگرداند. البته باید به ترکیب مواد توجه کرد مثلا نباید در این ترکیب ها سرب وجود داشته باشد زیرا باعث ایجاد مسایل دیگری می شود.

سفید شدن مو در آقایان شایع تر است؟

نه، سفیدشدن مو در هر دو جنس یکسان است. البته چون خانم ها بیشتر موها را رنگ می کنند افراد تصور می کنند موی آقایان بیشتر سفید می شود ولی درواقع این مساله ربطی به تفاوت جنسیتی ندارد.

نگاه متخصص طب سنتی – نظر طب سنتی درباره سفیدشدن مو

دکتر مهرداد کریمی

در طب سنتی، گفته می شود که اگر موی شخصی پیش از ۴۰ سالگی سفید شود، دلیل آن غیرطبیعی است و احتیاج به درمان و توجه دارد. در طب سنتی ایران، سفیدشدن مو یک بیماری محسوب می شود. البته این موضوع دلایل طبیعی و غیرطبیعی دارد.

با افزایش سن یا به صورت ارثی، مو به طور طبیعی سفید می شود اما گاهی عامل سفیدشدن موها مسایل غیرطبیعی است که بعضی از علت های آن شامل افزایش میزان سردی و تری و افزایش خلط بلغم در کل بدن و به ویژه ناحیه سر، کاهش قوای جسمانی، تداوم وضعیت استرس، افزایش میزان خشکی ماده تشکیل دهنده مو، غذای مضر و کاربرد داروهای موضعی نامناسب است.

به پیشگیری و کندکردن روند سفید شدن موها و برگرداندن رنگ به موی سفید شده در طب سنتی اشاره شده است ولی باید توجه کرد که مراجعه سریع و تداوم در مصرف دارو، احتمال اثر را بیشتر می کند. لازم است بیمار به مدت حداقل ۶ ماه دارو مصرف کند. هدف از درمان، کاهش سرعت سفید شدن مو است و به ندرت مواردی از بازگشت رنگ مو دیده شده که احتیاج به مطالعه های بیشتری دارد.

درمان های تجویزی برای این منظور، موضعی و خوراکی هستند. درمان های خوراکی اکثرا برای پاکسازی تجویز می شوند و به رنگ گرفتن مجدد موها کمک می کنند. از جمله درمان های خوراکی داروهای ترکیبی با اساس هلیله و گیاه آمله است. استفاده از درمان های موضعی از جمله روغن های گرم مثل روغن سیاه دانه و نارگیل در ناحیه سر و شستن مو با جوشانده سیاه دانه بعد از استحمام نیز، روند سفید شدن مو ها را کند می کند. اساسی ترین دارو برای پاکسازی بدن از بلغم نیز ایارج است.

انواع خضاب هم در طب سنتی وجود دارد که می توان موی سر و صورت را با آنها رنگ کرد و در ضمن از سفیدی مو پیشگیری می کنند. شقایق و آمله که میوه نوعی درخت است از بهترین داروها برای تقویت مو و پیشگیری از سفیدشدن مو است. البته خضاب ها، داروهایی ترکیبی هستند و معمولا این داروها بعد از فرآوری آماده مصرف می شوند.

غیر از این درمان ها دستورهایی نیز در زمینه تغییر شیوه زندگی و غذاخوردن برای پیشگیری از سفیدشدن موها توصیه شده است

از نظر طب سنتی مصرف غذای نامناسب با مزاج در روند سفیدی مو موثر است. افرادی که دچار موی سفید غیرطبیعی می شوند، باید اغذیه تولیدکننده خلط بلغم (لبنیات و به ویژه ماست و پنیر تازه) را محدود کنند. غذاهای غلیظ مثل حلیم، پنیرهای پیتزا و… نیز باید بسیار محدود شود. مصرف آب بسیار به ویژه آب سرد، رگ گیری زیاد از ورید، کندن مو و برقراری روابط جنسی بیش از حد معمول، خیس نگه داشتن طولانی موها بعد از استحمام و استفاده از گلاب و روغن یاسمن به صورت موضعی روی مو می تواند باعث سفیدی غیرطبیعی مو شود. برعکس، استفاده از ادویه های گرم مانند فلفل سیاه و خردل به مقدار کم در غذاها می تواند روند سفید شدن موها را کند کند. به طور کلی افزایش بلغم و سردی و تری ناشی از سبک غلط زندگی (عدم تناسب در سکون و حرکت، استرس و خشم بالا، عدم مراقبت از رژیم غذایی و مصرف زیاد فست فود و نداشتن خواب و بیداری متعادل و متناسب) می تواند این مشکل را در افراد مستعد تسریع کند.

نگاه متخصص پوست – نقش پررنگ ژنتیک در سفید شدن مو

دکتر مجتبی امیری، استادیار دانشگاه علوم پزشکی بقیه ا…

اگر سفیدشدن مو بیمارگونه نباشد و بعد از ۱۵ سالگی رخ دهد عمدتا ژنتیکی است. در حالت طبیعی موهای سر زودتر از صورت سفید می شود اما تفاوت هایی که در افراد مختلف می بینیم مثل اینکه قسمتی از ریش یا تمام آن پیش از موهای سر سفید شده دلایل ژنتیکی دارد و دلیل بر بیماری خاصی نیست. برخی افراد که دچار سفیدی موی سر یا صورت می شوند، برای پوشاندن سفیدی از رنگ استفاده می کنند. این کار برای موی سر بلامانع است اما از آنجا که موی صورت رشد سریعی دارد و اگر فردی بخواهد موهای صورت را رنگ کند باید با فواصل کم این کار را انجام دهد و مواجهه رنگ با پوست صورت زیاد است، چندان توصیه نمی کنیم اما اگر فردی تمایل به این کار داشت، می تواند از همان رنگ موی سر با غلظت کمتر برای صورت استفاده کند.

منبع : روزنامه سلامت ( www.salamat.ir )