با توجه به بروز فصل سرما و شیوع بیماری های عفونی مختلف در این فصل به علت تضعیف سیستم ایمنی بدن در این فصل و انتقال بیماری های مختلف ویروسی از طریق همه گیری ها و بروزبیماری های تب دار، در این مقاله به یكی ازعوارض مهم تب در كودكان كه بالقوه می تواندخطرناك باشد و راه های مقابله و مواجهه با این عارضه می پردازیم .
تب نشانه بیماری در كودك است و سعی درمهار كردن تب (كه فقط نشانه بیماری است )، باعث گمراهی پزشك در تشخیص و درمان به موقع كودك می شود، ولی گاهی تب های بالا دركودكان باعث بروز آشفتگی موقت در كار مغزمی شود و كودك دچار تشنج می شود. به همین دلیل برای آرامش والدین و آشنایی با اطلاعات اولیه در برخورد با تشنج كودكان ، لازم دیدیم كه مطالبی در مورد این وضعیت و نحوه كنترل تشنج مطرح كنیم .
تشنج به وسیله یك ناحیه آزرده در مغز ایجادمی شود و انواع مختلف و علل متعددی برای آن وجود دارد. تعداد زیادی از تشنج ها، تشنج های ناشی از تب هستند كه در ۲ تا ۵ درصد كودكان طبیعی و به عنوان عارضه ای از تب بالا ایجادمی شوند. این تشنجات معمولا خودبه خود متوقف می شوند و اثرات دراز مدت ندارند.
تشنج ها معمولا باعث حركات ناگهانی اندام ، به همراه چرخش چشم ها به بالا و از دست دادن كنترل ادرار و مدفوع می شود و یك طرف بدن می تواند بیش از طرف دیگر تحت تاثیر قرار گیرد.كودكان معمولا از آنچه كه در طول تشنج اتفاق افتاده است ، آگاه نبوده و قادر به پاسخ گویی نیستند.
در چنین مواقعی ممكن است مشكلات تنفسی مثل كبودی و عدم توانایی در تنفس به صورت عادی برای كودك رخ دهد. اگر چه بیشتر تشنج هاخود محدود بوده و فقط ۶۰ تا ۹۰ثانیه طول می كشند، اما در بعضی از كودكان حملات می توانند تا زمان استفاده از دارو طول بكشند وآن گاه متوقف شوند. به دنبال تشنج ، كودكان معمولا خواب آلود هستند و مدتی استراحت می كنند.
در كودكی كه دچار تشنج شده ، توجه كنید كه آیا تشنج در اثر ناخوشی و تب رخ داده یا در اثروارد شدن ضربه به سر و یا مصرف داروی خاصی رخ داده است . سابقه تشنج قبلی در كودك یا دراعضای نزدیك خانواده را به خاطر بسپارید وحتما آن را به پزشك معالج كودكتان اطلاع دهید. اگر به طور معمول كودك تحت درمان داروهای ضد تشنج می باشد، توجه كنید كه داروها را كودك كامل و در زمان معین مصرف كرده باشد.
معمولا كودكانی كه دچار تشنج ناشی از تب می شوند، شرح حالی از سرماخوردگی یا عفونت گوش و تب بالای ناشی از این بیماری ها دارند.این تشنج ها تمام اندام ها را در بر گرفته و بدون درمان در عرض ۱۵ دقیقه متوقف می شود. دراین مواقع اغلب والدین برای اولین بار باروی دادن تشنج متوجه بیماری فرزندشان می شوند. به ندرت تشنج در كودكان مبتلا، فقط به صورت خیره گی نگاه و حركات غیر عادی صورت ، زبان یادهان (مثل شكلك در آوردن ) بروز می كند.
در صورت بروز هرگونه از موارد زیر همراه باتشنج به پزشك مراجعه كنید;
این تشنج ، اولین حمله كودك باشد.
پوست ، لب ها و ناخن كبود شود.
تشنج همچنان ادامه یابد.
كودك همراه با تشنج ، تب بالا داشته باشد.
تنفس او مشكل شود.
كودك بیدار و هوشیار نباشد.
حملات همراه با خیره گی نگاه و حركات غیرعادی صورت ، زبان یا دهان باشد.
استفراغ ، سردرد، سختی گردن یا جوشدانه جلدی كه با فشار دادن محو نشوند، بروز كند.
در صورت بروز هر نوع تشنجی ، گرچه خودبه خود قطع شود.
در موارد بروز تشنج ، قبل از رساندن كودك نزد پزشك ، ابتدا از تنفس كودك اطمینان حاصل كنید. اگر تنفس كودك دچار مشكل شده یا متوقف شده است ، با نفس دادن مصنوعی ، كودك رانجات دهید. با جستجوی احتمال وجود آثارشكستگی یا ضرب دیدگی در بدن (دست و پا و سركودك )، اطمینان حاصل كنید كه كودك دچارحادثه نشده باشد. اگر دهان كودك باز است وتنفس او مشكلی ندارد، یك چیز نرم مثل پارچه تمیز جهت پیشگیری از كلید شدن دندان ها، بین دندان های او قرار دهید، ولی اگر دهانش بسته شده ، به زور آن را باز نكنید. برای معالجه تشنج وبررسی علت آن ، كودك تان را سریعا به بیمارستان انتقال دهید، مگر این كه قبلا سابقه تشنج را داشته باشد. به كودكانی كه سابقه تشنج ناشی از تب دارند، وقتی بیماری تبدار پیدا می كنند یا تب ضعیف دارند، در همان ابتدا مقادیر كافی استامینوفن بدهید. كودكان بیمار را باید ازموقعیت هایی خطرناك مثل حمام كردن درون وان ، شنا، صعود از كوه ، تاب خوردن یا حركات دورانی ، دوچرخه سواری ، كار با ماشین آلات واستفاده از وسایل تیز برحذر داشت .
هنگامی كه كودك را برای كنترل تشنج نزد پزشك می برید،اولین اقدام پزشك كنترل تنفس و سپس متوقف كردن تشنج و تجویز دارو می باشد. آن گاه توجه وی به پیشگیری از عود تشنج و بررسی عمل آن معطوف می شود. این امر شامل تعدادی ازآزمایش های خونی و عكس برداری با اشعه ایكس می باشد. اگر كودك تشنج ناشی از تب داشته باشد، این نوع تشنج معمولا بی ضرر است و در ۲ تا۵ درصد از كودكان طبیعی ایجاد می شود.احتمال پیدایش تشنج بعدی كم است و به ندرت عوارض دراز مدت ایجاد می شود. داروهای ضدتشنج نیز به ندرت استعمال می شود. در این مواقع پزشكان معمولا تلاش خود را روی پایین آوردن دمای بدن كودك با استفاده از دارو ومشخص كردن عفونتی كه باعث تب او شده ،متمركز می كنند.
منبع : خانواده سبز