شروع زودتر از موعد تغذیه تکمیلی مي تواند از رشد طبيعي كودك جلوگيري نموده و دفعات و ميزان ابتلا به بيمار هاي حساسيتي را افزايش دهد. بنابراين توصيه مي كنيم كه بعد از 4 تا 6 ماهگي(ترجيحاً پايان 6 ماهگي) غذاهاي خانگي مناسب وضعيت كودك تهيه كنيد و از غذاهاي پيش ساخته و موجود در بازار استفاده ننماييد.
شروع تغذیه تکمیلی در پايان 4 ماهگي فقط براي كودكاني توصيه مي شود كه از شير مصنوعي(شيرخشك) استفاده مي كنند تا بتوان آن ها را از خطر كمبودهاي تغذيه اي نجات داد و در مورد كودكان شير مادر خوار، پايان 6 ماهگي زمان مناسبي است و شروع زودتر آن نه تنها سودي ندارد بلكه سبب كم شدن شير مادر نيز مي گردد. توصیه می کنیم پس از مطالعه این مطلب ابتدا پست های راهنمای تغذیه کودک یکساله ، تغذیه کودک، غذاهای کمکی مفید را بشناسید و شروع غذای کمکی و آنچه باید بدانید را مطالعه نمائید.
معايب شروع تغذیه تکمیلی قبل از پايان يافتن 6 ماهگي:
*تمام نيازهاي تغذيه اي كودك در 6 ماه اول زندگي با شير مادر تامين مي شود. شروع زودتر مواد غذايي نياز كودك را به مكيدن كم مي كند و توليد شير كم شده، عادت ماهانه مادر آغاز گشته و احتمال بروز بارداري مجدد در مادر بالا مي رود.
*دستگاه گوارش كودك تا حدود سن 4 تا 6 ماهگي براي جذب بسياري از مواد غذايي كامل نيست.
*عمل بدون اراده “بيرون راندن مواد جامد از دهان” كه از حدود 6 هفتگي در كودك پديدار مي شود، تا سن 4 تا 6 ماهگي از بين نمي رود.
*در كودكاني كه سابقه آلرژي در خانواده دارند، خطر آلرژي و عوارض آن بيشتر مي شود. اگر تغذیه تکمیلی را به موقع و مناسب شروع كنيد خطر بروز آلرژي بسيار كمتر مي شود.
*انرژي اضافه دريافتي از طريق تغذیه تکمیلی در كودكان زمينه دار، باعث چاقي مي شود.
*بسياري از غذاهاي تكميلي (حتي اگر بدون نمك تهيه شوند) و غذاهاي پيش ساخته كه نمك زيادي دارند، به كليه نارس و تكامل نيافته كودك فشار مي آورد.
علل شروع زودرس تغذیه تکمیلی توسط بعضي مادران
*بسياري از اوقات مادران نياز كودك به شروع تغذیه تکمیلی را با مطالبي كه صحيح نيست و فقط يك سوء تفاهم از جانب خود آنها نسبت به خود يا نسبت به رفتار كودكشان است بيان مي كنند.
*بسياري از مادران فكر مي كنند كه اگر غذاي كمكي زود شروع نشود، بعدا كودك به طعم و قوام غذا عادت نمي كند و تكامل عمل جويدن به تاخير مي افتد. اين موضوع صحت ندارد زيرا “جويدن” در سن 6 تا 7 ماهگي درست پس از ناپديد شدن عمل “بيرون راندن مواد جامد از دهان” اتفاق مي افتد.
*بعضي مادران از جهش هاي رشدي كودك و در نتيجه نياز بيشتر او به شير مادر به خاطر رشد سريع در اين سنين خاص اطلاع ندارند و در برابر تمايل شديد شيرخوار به تغذيه، مقاومت نكرده و او را با غذاي جامد آشنا مي كنند.
*برخي مادران با مشاهده علاقه كودك به رنگ غذاهاي موجود در سفره، تصور مي كنند او جذب خود غذا شده و گرسنه است و اقدام به تغذيه كودك با غذا مي كنند.
*بسياري از مادرن تصور مي كنند چون كودكشان زياد گريه مي كند، پس حتما گرسنه است. البته گريه زياد شيرخوار به جز گرسنگي، دلايل ديگري نيز مانند خيس بودن كهنه، سرد يا گرم بودن محيط، ملاقات بيش از حد بستگان، بيماري، قولنج و … دارد.
شروع تغذیه تکمیلی :
فراموش نكنيد كه در سال اول زندگي بايد كودك را با رنگ، مزه و طعم غذاها آشنا كنيد نه اينكه نيازهاي تغذيه اي او را برطرف كنيد. در ضمن بايد او را با غذاهايي آشنا كنيد كه در سفره خانواده وجود دارد و بعدا قرار است از آن غذاها تغذيه كند و نه غذاهايي مثل غذاهاي صنعتي آماده و ….
-تا پايان يك سالگي، شير مادر، غذاي اصلي و غذاي جامد، غذاي كمكي مي باشد و نه برعكس. مراقب باشيد غذاي جامد كم كم جاي شير را براي كودك نگيرد.
-غذاها نبايد حساسيت زا باشند. از مقدار كم شروع شوند و به تدريج، دفعات تغذيه و مقدار غذا زياد شود.
اضافه كردن نمك و شكر به غذاي كودك توصيه نمي شود.
-اگر در تهيه غذا به شير احتياج داشتيد مي توانيد از شير خودتان استفاده كنيد.
-طعم و قوام غذاها بايد متنوع باشد تا كودك به همه آن ها عادت كند.
– تشنگي كودك را مي توانيد با آب جوشيده سرد شده و پس از يك سالگي با آب ميوه، ميوه به خصوص در فصل گرما برطرف نمود. مقدار آن نبايد آنقدر باشد كه معده كودك را پر كند و مكيدن را در او كاهش دهد.
منبع : هفت سیب