احتمالا با دانش آموزان باهوش و زرنگی كه به هنگام امتحانات دچار فراموشی شده و هرچه را كه خوانده اند از یاد می برند، برخورد كرده اید. شیوه های گوناگونی برای تقویت حافظه وجود دارد. كارشناسان تغذیه نیز رژیم های غذایی مختلفی را برای تقویت حافظه پیشنهاد می كنند. طب سنتی ایران نیز با نگاهی عمیق به این موضوع پرداخته و ثابت كرده است كه رابطه مستقیمی بین نوع تغذیه و حافظه آدمی وجود دارد. روانشناسان و پزشكان آلوپاتیك استرس را عامل اصلی این عارضه عنوان می كنند، در حالی كه درمان استرس به تنهایی به بهبود شرایط كمك نمی كند. قبلا درباره نسخه ی طب سنتی برای تغذیه دانش آموزان صحبت کرده بودیم، امروز به بررسی راهکار تقویت حافظه با استفاده از توصیه های طب سنتی می پردازیم.
پیشینیان می پنداشتند كه مواد غذایی در اثر ترشحات دهان، معده، روده ها، كبد و لوزالمعده دچار تغییرات و استحالاتی شده و سرانجام به صورت كشكاب در می آید. كشكاب از راه روده ها جذب و به وسیله عروق به كبد می رود. كبد در اثر اعمال طبیعی خود آن را پخته و یا تغییراتی به ۴ شكل متفاوت در می آورد.
بدن انسان از ۴ خلط تشكیل شده كه هر یك به نوبه خود وظایفی در بدن دارند كه به شرح زیر است:
گونه اول كه مانند گل كدر، تار و سنگین است سودا نامیده می شود. سودا طبعی سرد و خشك دارد. افزایش سودا در بدن لاغری، تیرگی رنگ پوست (متمایل به سیاهی)، غلظت خون، سوزش معده، اشتهای كاذب و فزونی فكر و خیال را به همراه دارد. و رویاهای شخص در خواب توام با وحشت و تاریكی است.
بلغم، ماده لزج سفید رنگی است كه نسبتا سبك تر بوده و روی سودا قرار می گیرد. افزایش بلغم موجب سپیدی، نرمی و سستی پوست، ضعف گوارش، آروغ ترش، خواب بسیار، كندی حواس، ریزش لعاب دهان و آب بینی رقیق و غیر سوزان می
شود. شخص در خواب و رویا باران، برف و آب می بیند. قدما طبیعت چنین فردی را سرد و تر می نامیدند.
خلط سوم ماده قرمز رنگی است كه خون نامیده می شود. خون بدون هیچ تغییری و بلاواسطه صرف تغذیه بدن می شود. چنانچه اندازه این خلط در بدن بیش از حد طبیعی باشد؛ رنگ بدن به سرخی گراییده و شخص احساس می كند زبانش سنگین تر شده است. سستی و كاهلی اعضا، دهان دره و خمیازه، كندی حواس، بروز برخی جوش ها در بدن، گاهی خون ریزی لثه ها و بینی از عوارض افزایش خلط خون در بدن است. در این حالت رویاهای شخص سرخ و خونین است و طبیعت بیمار گرم و تر.
خلط چهارم ماده زردرنگی است كه از دیگر خلط ها سبكتر بوده و صفرا نام دارد. اگر صفرا از حد خود تجاوز كند رنگ بدن و چشم ها به زردی گراییده، بینی خشك و زبان نیز زبر و خشك می شود. تشنگی، تهوع، قی، سوزش معده و بی میلی به غذا از سایر عوارض افزایش خلط صفرا در بدن است. خواب شخص نیز با مناظری از گرما و آتش توام است. در چنین حالتی طبیعت بیمار گرم و خشك است.
تقویت حافظه در طب سنتی – شناخت اثرات بلغم در مغز
همان طور كه گفته شد قدما معتقد بودند افزایش رطوبت و سردی در مغز باعث سستی و تنبلی دماغ، كندی ذهن، تفكر و حواس شده شخص را به فراموشی دچار می كند. هر قدر رطوبت و خلط بلغم در سر بیشتر جمع شود، به همان نسبت فراموشی افزایش، تیزهوشی و قوه ادراك كاهش می یابد به طوری كه شخص كاملا فاقد هرگونه فهم و شعور می گردد. در این حالت فراموشی با سنگینی سر و ترشحات بینی همراه است. به علاوه وجود رطوبت در سر موجب سرگیجه، تشنج، سكته، صرع و می گردد. طبیعی است از بین بردن رطوبت، عوارض گفته شده را از بین می برد.
خوردن بعضی از غذاها كه اصطلاحا سرد و تر نامیده می شوند، موجب تولید رطوبت و بلغم در بدن می شود. برخی از غذاهای سرد و تر عبارتند از: ماست، خیار، هندوانه، كاهو، آلو، اسفناج، نارنج، پرتقال، برنج، گوشت گاو، گوشت بز، گوشت خروس. افرادی كه طبیعت معتدل دارند با خوردن غذاهای سرد و تر، طبیعتشان به سردی و تری متمایل می شود و اگر خوردن غذاهای سرد و تر چند روز ادامه داشته باشد سستی، تنبلی و ضعف قوه تفكر در آن ها پدیدار شده، به فراموشی دچار می شوند.
گاهی دانش آموزان زرنگ، یك روز پس از درس معلم، علی رغم آن كه به اندازه كافی تمرین كرده و به حافظه خود نیز اطمینان دارند، آموخته هایشان را از یاد می برند. بررسی ها نشان داده، این دانش آموزان شب قبل، برنج و ماست مصرف كرده اند.
در این حالت ماست و برنج در بدن رطوبت و سردی ایجاد كرده، در كلاس درس به واسطه هیجان عصبی، رطوبت به مغز روی آورده، رابطه مراكز حافظه و تكلم را كند و سپس قطع نموده است. هنگام سكته مغزی نیز همین اتفاق می افتد با این تفاوت كه در این جا رطوبت دور مراكز حافظه و تكلم را گرفته، مانع جریان ارتباطی بین آن ها شده ولی خرابی ایجاد نكرده است.
شایسته است اولیای دانش آموزان به طبیعت فرزندانشان و تاثیر غذاهای گوناگون در جسم، روحیه و جان آن ها توجه داشته باشند. همچنین باید بدانند كه غذاهای مختلف اثرات متفاوتی به روی ترشحات غدد درونی و كاركرد آن ها دارند.
منبع : پایگاه اطلاع رسانی درمانگر