گلاب ، عرق گیاهی است که از گل بخصوصی به نام گل محمدی یا گل گلاب می گیرند. به دلیل تقاضای بیشتر صنعت عطر سازی برای روغن گل، گلاب محصول جانبی نسبتا ارزانقیمتی حساب می شود.

 

گلاب

گلاب دارای طعم و بوی متمایزی است و در بعضی غذاهای کشورهای آسیایی استفاده می شود. در ایران در بستنی، چای و شیرینی ها مورد استفاده زیادی دارد. این مایع برای اولین بار در ایران قدیم از تقطیر گل رز به دست آمد.

ایرانیان از نخستین کسانی هستند که از دوران بسیار دور به ویژگی های خوراکی و درمانی گل سرخ پی برده اند، رنگ و بوی خوش آن آرامش دهنده دل ها و گلبرگ های سرخابی فامش همواره زینت بخش سفره های رنگارنگ ما و جهانیان بوده است. در کاشان صدها سال است که گل سرخ، گل محبوب و دوست داشتنی مردم و کشاورزان بوده و هست و هیچ گلی به اندازه گل محمدی در سروده های سرایندگان ستایش نشده است.

 

در حال حاضر گلستان های گل محمدی دومین محصول باغی شهرستان از لحاظ وسعت سطح زیر کشت در کشور است و کارگاه های گلابگیری سنتی و صنعتی گل محمدی به ایجاد اشتغال مولد و تولید فرآورده های گل برای عرضه به بازار های داخلی و ویژه صادرات به بازارهای جهانی فعال هستند. از طرفی سالانه میلیون ها نفر از دوستداران گل سرخ داخل و خارج کشور از مراسم گل چینی و گلابگیری آن شهرستان بازدید می نمایند. سازگاری مناسب گل محمدی با آب و هوای مناطق کوهستانی و مرتفع شهرستان موجب توسعه گلستان ها و فرهنگ و هنر و تمدن دیرینه گلابگیران موجب ایجاد کارگاه های گلابگیری سنتی و صنعتی برای تولید و عرضه فرآورده های گل سرخ به بازارهای داخلی و خارجی شده است.

 

اثرات مفید گلاب در سلامت بدن

گلاب از تقطیر گل محمدی به دست می آید که از نظر عطر در میان سایر گل ها ممتاز است و خواص درمانی فراوانی دارد. گل محمدی از خانواده گل سرخ با گلبرگ هایی به رنگ صورتی است. این گل ها در اردیبهشت و خرداد ماه ظاهر می شوند و در همین ماه است که گلابگیری انجام می پذیرد. گل محمدی رایحه خوشی دارد و گلاب نیز همین رایحه ای خوش را در خود تثبیت می کند.

براساس مدارک جدید، ایرانیان اولین قومی بودند که از گل سرخ، اسانس و گلاب را به روش تقطیر به دست آوردند و سپس این فن را به سایر نقاط دنیا انتقال دادند. ابن سینا دانشمند بزرگ ایرانی، تحقیقات وسیعی در مورد استخراج اسانس ها به روش تقطیر داشته است.

 

نام گلاب با فرهنگ سنتی و باورهای مذهبی مردم نیز درآمیخته است. گلاب خاص ایران است و جالب آن که فقط در شهر کاشان به عمل می آید. پرورش گل محمدی با تاریخ قمصر عجین شده است. هر چند امروزه گلابگیری از قمصر به نیاسر یکی از بخش های دیگر کاشان گسترش پیدا کرده، ولی گلاب قمصر در نوع خود همچنان بی رقیب مانده است. گلاب کاشان در پیشینه ادبیات ایران نیز رسوخ کرده و جایگاه ویژه ای داشته است، به طوری که شعرا برای تلطیف اشعار خود از نام گلاب با آمیزه ای از معشوق خود نام می برده اند. گلاب با آئین های مذهبی همخوانی دیرینه ای دارد. به طور نمونه حدود یک قرن است که گلاب قمصر بر سر و روی دسته های سینه زنی ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع) پاشیده می شود. همچنین هر ساله کعبه را پس از پرده برداری با گلاب ایران شستشو می دهند.

 

از تقطیر مجدد گلاب، فرآورده ای به دست می آید که به آن گلاب دوآتشه می گویند. اگر مجدا گلاب دوآتشه را تقطیر کنند گلاب غلیظی از نظر اسانس به دست می آید که فوق العاده معطر و در حقیقت گلاب ناب و خالص است.

در طب سنتی گلاب به عنوان گرمی شناخته می شود که خون را به سمت قلیایی می برد. در گذشته گلاب در طب سنتی مصارف درمانی بسیاری داشته است. به عنوان مثال دندان درد را با چکاندن چند قطره گلاب روی دندان پوسیده تسکین می بخشیدند.

 

اثرات مفید گلاب بر پوست بدن

گلاب برای انواع پوست ها بخصوص پوست های خشک و حساس مناسب است. یکی از موارد استفاده این ماده، پاک کردن پوست است و می توان به جای محصولات شیمیایی پاک کننده از آن استفاده کرد. استفاده دیگر آن جهت طراوت و تازگی پوست است؛ به این گونه که باید پس از هر بار استحمام که منافذ پوست بازتر هستند، گلاب را به پوست صورت بمالید. در این حالت اسانس موجود در گلاب به سرعت جذب پوست می شود که با توجه به اثرات آن در افزایش جریان خون، باعث شادابی پوست می گردد. البته استفاده مداوم از این روش می تواند این اثرات مطلوب را ایجاد کند.

گلاب به دلیل داشتن خاصیت ضدعفونی کنندگی نیز برای پوست سر و مو مفید است. این ماده حتی در رفع جوش های بدن نیز تاثیر دارد. برای این کار باید مقداری گلاب را با جوش شیرین مخلوط کنید تا خمیر نرمی به دست آید. سپس این خمیر را مدت یک ساعت یا تمام شب (هنگام خواب) روی جوش های خود قرار دهید.

اگر به درست کردن ماسک های طبیعی علاقمندید پیشنهاد می کنیم به این پست ها نیز سر بزنید: ۴ ماسک خانگی برای مراقبت از پوست ، راهنمای استفاده از ۶ ماسک طبیعی و زیبایی صورت با جادوی انار و اسفناج .

 

سایر خواص درمانی گلاب

گلاب به دلیل داشتن خاصیت ضدعفونی کننده و ضدمیکروبی برای شستشوی چشم مناسب است؛ البته گلابی که به این منظور استفاده می شود باید عاری از آلودگی ها و به اصطلاح کاملا استریل باشد. برای رفع خستگی و درد چشم نیز می توانید مقداری گلاب به پشت پلک های خود بمالید. گلاب همچنین برای بیماری های گوارشی مانند نفخ، دل به هم خوردگی و اسهال مزمن مفید است و در رفع دردهای روماتیسمی نیز تاثیر دارد.

از بُخور گلاب می توان برای درمان گلودرد و بیماری های تنفسی استفاده نمود. این ماده قلب و معده را تقویت می کند و اضطراب را از دل دور می کند. برای معالجه اشخاص گرمازده، بهترین راه خورانیدن گلاب همراه با مقداری یخ است. گلاب بهترین نوشیدنی برای کسانی است که دچار خونریزی سینه و گلو هستند. نوشیدن گلاب خنک، گرمی درون را از بین می برد و بدن را تقویت می کند و بوییدن آن برای تقویت قلب و رفع بیهوشی و تقویت حواس باطنی مفید است.

 

منبع : روزنامه جام جم ( www.jamejamonline.ir )