یکی از مهم ترین نقش هایی که والدین در تربیت کودکان خود می توانند ایفا نمایند پرورش توانایی خلاقیت در آن ها است. خلاقیت در پرورش کودکان عامل بلامنازع کلیه پیشرفت های بشری است. بسیاری از اندیشمندان معتقدند خلاقیت و سلامت روح و روان در کودکان همراه و همگام هم هستند. مهمترین عامل ایجاد خلاقیت در کودکان انگیزه است. استعداد، ویژگی های شخصیتی مهارت، به والدین و اطرافیان کودک نشان می دهد که کودک چه کاری می تواند انجام دهد ولی انگیزه به کودک نشان می دهد که چه کاری انجام خواهد داد. آن چه مهم است پرورش خلاقیت در کودکان انطباق انگیزه ها با استعداد و مهارت های کودکان است و پرورش انگیزه و مهارت در خلاقیت بسیار کار ساز است.

 

کودک خلاق

تمام کودکان می توانند خلاق باشند و این والدین کودک می باشند که باید بهترین راه استفاده از انرژی خلاق را به کودک خود نشان دهند و بیاموزند. در محیط اجتماعی کودکان چه در منزل و چه در مدرسه، تربیت روحیه خلاق در کودکان بسیار حایز اهمیت است. این که مراحل فرآیند در کودکان چگونه سپری می شود و اهمیت انگیزه خلاقیت در کودکان چیست، از جمله ویژگی های مهم و مسایل اساسی رشد و پروش کودک است.

 

خلاقیت در کودکان دارای دو ویژگی می باشد که با داشتن این دو ضابطه می توان به نمود خلاقیت در کودکان پی برد.

الف) کار خلاق در کودک با کارهایی که کودک قبلا ًانجام داده و تمام چیزهایی که قبلا ً دیده یا شنیده متفاوت باشد.

ب) دوم آن که فقط نباید متفاوت باشد بلکه باید صحیح بوده و در جهت رسیدن به یک هدف مفید باشد.

به طریقی که برای کودک جذاب یا معنی دار باشد، در واقع علامت خلاقیت در اعمال و رفتار کودکان تازگی و مناسب بودن آن کار می باشد. در تشریح این و معیار، مفهوم تازگی آن کاملا ً ساده است.

رفتار کودک نمی تواند فقط تقلید یا گزارش چیزی که قبلا ً دیده است باشد یعنی در محدوده رفتاری کودک باید تا حد زیادی تازه باشد. به منظور قضاوت درباره تازگی کار کودک، والدین او بهترین قاضی می باشند بسیار مناسب بوده پر دردسرتر است این واژه به منظور رد کردن رفتارهایی که صرفا ً عجیب هستند مورد استفاده قرار می گیرد اما این مفهوم بی ثبات است و نباید به آن خیلی تکیه کرد.

 

خلاقیت کودکان در هر زمینه ای که باشد به سه چیز بستگی دارد:

۱) مهارت در همان زمینه

۲) مهارت های کار و تفکر خلاق

۳) انگیزه ذاتی

بعضی از عناصرخلاقیت فطری می باشند، بعضی به یادگیری و تجربه بستگی دارد و بعضی به محیط اجتماعی مربوط می شود.

بزرگترین کمک والدین به کودکان شان در پرورش خلاقیت، کمک به آن ها در یافتن و گسترش نقطه تلاقی خلاقیت می باشد. یعنی جایی که استعدادها، مهارت ها و علایق آن ها به یکدیگر متصل می شوند. آن چه مهم است بدانیم، استقلال در تصمیم گیری کودکان است که منجر به انگیزه می گردد.

اما همین کودکان که دارای انگیزه ای بسیار قدیمی می باشند که ممکن است در نتیجه محیط منع کننده به شدت تضعیف شده و در نتیجه خلاقیت آن ها کشته شود.

 

برای آن که خلاقیت در کودکان پویا و زنده بماند، باید به کودکان آزادی زیادی بدهید.به آن ها به عنوان یک فرد احترام بگذارید.

از نظر عاطفی در حد اعتدال به کودکان نزدیک شوید و بر روی ارزش های اخلاقی نه قوانین خاص تأکید نمایید. لازم است والدین بدانند که از طریق عوامل زیر می توانند خلاقیت را در کودک خود برانگیزند. دادن آزادی، احترام، اعتدال در محبت و روابط عاطفی، اعتقاد به ارزش ها، نه وضع قوانین رنگارنگ البته، قدردانی از خلاقیت از جمله عوامل تقویت کننده خلاقیت در کودکان است. محل تقاطع خلاقیت در کودکان منطقه ای است که مهارت ها و علایق کودک روی هم قرار گیرد و منطبق می گردد.

در این میان، والدین می توانند با ترغیب کودکان خود به انجام فعالیت های متنوع آنان را یاری دهند تا عمیق ترین علایق خود را کشف نمایند. کودکان معمولا ً بدون دخالت والدین سعی می نمایند فعالیت های خود را تدبیر نمایندو تدبیر خودساخته در کار کودک قطعا ً خلاقیت او را به همراه دارد. والدین کودک خلاق نسبت به برخورد خود با کودکان شان دارای شیوه ها و روش های گوناگون می باشند.

 

والدین کودک خلاق برای عقاید و ابراز افکار کودکان خود احترام قایل می باشند.
والدین کودک خلاق از کاوش و سؤال کودک خود خسته نمی شوند و اجازه کنجکاوی به او می دهند.
والدین کودک خلاق به او اجازه می دهند بسیاری از تصمیمات را خودش اتخاذ کند.
والدینی که طالب کودکان خلاق هستند از نظر فکری بسیار کمک حال کودکان شان می باشند. همراه کودکان شان با دقت به دنیا نظر می افکنند و درباره آ ن با کودک صحبت می نمایند.

 

البته به شیوه ای بسیار ظریف و ماهرانه با یک عدم توافق مسالمت آمیز با آن ها به بحث می پردازند. کودکان خلاق اغلب بسیار با نشاط و پر سر و صدا می باشند و در بازی می آموزند چگونه مبارزه کنند و قوی ترین علایق خود را کشف می نمایند. تحقیقات گوناگون نشان داده است که میان بازی گرایی ایجاد خلاقیت در کودکان رابطه معنی داری وجود دارد. کودکانی که زمانی را صرف بازی کرده اند اگر بلافاصله کاری را انجام دهند، بسیار خلاق تر از کودکانی عمل می نمایند که مستقیماً به یک کار مشغول می باشند. بهترین و مؤثرترین روش خلاق نمودن کودکان قطعا ً این گونه خواهد بود که هم کودکان را راهنمایی نمایید و هم به آن ها اختیار دهید تا مطابق علاقه و انگیزه خود از فعالیت های آموزشی بر ساخته در درون یک ساختار منظم و با هدف بهره جویند.

 

منبع : سیمرغ