وجه مشخصه بيماري بيش فعالي- كم توجهي عدم توانايي در مرتب بودن و عدم توجه به موضوعات اطراف است و نتيجه آن هم رفتارهاي غيرتطابقي بوده كه ناهماهنگ با سن و سطح نمو کودک است.
علت بيماري بيش فعالي- كم توجهي چیست؟
علت در واقع ناشناخته است. هرچند كه فرضيات زيادي مطرح شده‌اند، اما هيچ يك تأييد يا رد نشده‌اند. تصور بر اين است كه موارد زيردر ايجاد آن نقش داشته باشند:
*سيستم نروترانسميتري دوپامين و نوراپي نفرين مغز در ايجاد آن دخيل است که از مطالعات نوروسايكولوژي، فارماكولوژي و تصويربرداري از مغز چنین نتیجه ای حاصل شده است.
*عوامل ژنتيكي نقش مهمي را در اين زمينه دارد
*وزن تولد كمتر از 1000 گرم در نوزاد
* شرايط محيطي مثل ضربه به سر
*همچنين مواجهه با سرب
تشخيص بيش فعالي شامل موارد ذيل است:
برای تشخیص باید ابتدا علائم دقیق تری از بی توجهی یا بيش فعالي را بشناسیم .
تداوم وجود 6 يا تعداد بيشتري از علائم بي توجهي آن هم براي حداقل 6 ماه تا مرحله اي كه مخالف و ناسازگار با سطح رشد باشد.
علائم بی توجهی شامل اين موارد است:
• توجه مداوم ندارند.
• اشتباهات ناشي از بي دقتي و اختلال در توجه دقيق بر جزئيات دارند.
• از انجام كارهايي كه نياز به توجه مداوم دارد اجتناب مي كنند و قادر به تمركز روي يك كار يا بازي مشخص نيستند.
• به مطلب گوش نمي دهند.
• به آساني آشفته مي شوند
• در مرتب كردن اشكال دارند.
• فراموشكار هستند.
• موضوع را پيوسته دنبال نمي كنند. مرتب از انجام يك كار نا تمام منصرف ميشوند، و به كار ديگري مي‌پردازند
• چيزهاي مورد نياز براي انجام كارها را گم مي‌كنند.
بيش فعالي با وجود 6 يا تعداد بيشتري از علائم بيش فعالي زير براي حداقل 6 ماه:
• از صندلي خود بلند مي شوند مرتب روي صندلي مي‌جنبد و مرتب دست‌ها و پاهاي خود را تكان مي‌دهند.
• اغلب بي قرارند.
• زياد اين طرف و آن طرف مي دوند يا از در و ديوار بالا مي روند.
• مدام در حركت يا در حال موتورسواري يا اسب سواري در خيالات هستند.
• با فعاليت هاي فراغتيِ بي سر و صدا مشكل دارند
• بدون فكر كردن پاسخ مي دهند و قبل از طرح كامل سؤال، پاسخ را مي‌دهند.
• گستاخ و فضول هستند.
• زياد حرف مي زنند.
• اشكال در چرخش هوشيارانه به هر چيزي دارند.
• كودك غالبا از رعايت نوبت در بازي و صف آاگاه نیست.
• اغلب بدون توجه به عواقب ناگوار آن كارهاي خطرناكی انجام مي‌دهند.
نکته اينكه رفتار غيرطبيعي كودك در بعضي از موارد به هنگام بلوغ برطرف مي‌شود.
و گاهی با افزايش سن بيش فعالي كاهش مي‌يابد، اما متاسفانه تعدادي از اين كودكان نهايتاً به نوجوانان و بزرگسالاني مشكل‌دار تبديل ميشوند.
عوارض احتمالي بيش فعالي:
مشكلات كودك اگردر طي زمان برطرف نشوند :
كودك در بزرگسالی ممكن است در تحصيل موفق نباشد
امكان دارد در بزرگسالي دچار اختلال شخصيت شود
و يا حتی رفتار ضداجتماعي و گاهي جنايي از خود نشان دهد.
درمان بيمار:
• مشاوره به والدين و كودك توسط پزشك
• رفتار درماني‌که در این روش كودك خود نقش مهمي را به عهده دارد. بايد مواظب رفتار خود باشد، به خوبي نقش محوله را ايفا كند، و رفتار خود را ثبت كند. در كل، اين روش‌هاي درماني اساسا بر راهبردهاي تغيير رفتار نامطلوب استوار است. تركيب اين روش‌هاي درماني با داروها بهترين نتايج را در كنترل علايم به همراه داشته باشد.
• آموزش رعایت قوانین در كلاس درس
• روابط بين فردي ناسب
• با معلم كودك ارتباط داشته باشيد. اگر كودك در درس نياز به كمك بيشتري دارد، امكان آن را فراهم كنيد.
• موارد تماس معلم با فرد در هفته براي رسیدن به انجام كارهاي منظم، کاهش مقدار زماني كه براي انجام تكاليف صرف مي شود و شركت در ساير فعاليت ها بدون رها كردن آنها صورت میگیرد.
• داروهائي مثل lمتیل فنیدیت و دكستروآمفتامين هم با تجويز پزشك توصیه مي شود.
• ريتالين كه ظاهراً اثر آرامش‌بخش در كودكان دارد، هم ممكن است تجويز شود كه اين دارو اثرات جانبي ناخوشايندي مانند بي‌اشتهايي،كاهش رشد، اختلال در خواب، افسردگي، ، درد معده ، سردرد دارد.
رژيم غذايي:
رژيم غذايي پيشنهادی شامل:
• كليه افزودني‌هاي غذايي و ادويه جات حذف‌شود
• ويتامين درماني شديد و بي رويه هم حذف شود
• مصرف شكلات و شيريني جات هم به حداقل كاهش يابد
پيشگيري:
هنوز هيچ روش خاصي براي پيشگيري وجود ندارد.
در این رابطه می توانید به پست های بیش فعالی چیست؟ و شیوه تعامل با کودک بیش فعال نیز مراجعه کنید.
منبع : هفت سیب